Nope (2022)

Poster

Το «Ούτε Καν» διαδραματίζεται λίγο έξω από το Λος Άντζελες, στην κοιλάδα Santa Clarita Valley της Νότιας Καλιφόρνια, όπου τα αδέλφια OJ και Emerald έχουν κληρονομήσει ένα ράντσο αλόγων από τον πατέρα τους. Τα αδέλφια συνεχίζουν τη σκυτάλη της τέχνης του πατέρα τους ως εκπαιδευτές ζώων για γυρίσματα κινηματογραφικών ταινιών και τηλεόρασης. Δίπλα στο ράντσο βρίσκεται ένα πάρκο και ζωολογικός κήπος με διαχειριστή, ένα πρώην παιδί-θαύμα, που κουβαλάει τα δικά του παιδικά τραύματα. Όταν ένας ιπτάμενος δίσκος απειλήσει την κοιλάδα, τα δύο αδέρφια αποφασίζουν να καταγράψουν τις κινήσεις του.

TI EΧΟΥΜΕ ΕΔΩ

Η πολυαναμενόμενη ταινία του Jordan Peele “Nope”, είναι καταδικασμένη να διχάσει κριτικούς και κοινό, σίγουρα εκτός Αμερικής η ταινία δεν θα γίνει εισπρακτική επιτυχία, ούτε θα αναγνωριστεί απ’ τα μεγάλα φεστιβάλ και αυτό δεν αποτελεί πάντα πρόβλημα για ένα έργο τέχνης. Σε σχέση με τις δύο προηγούμενες δουλειές του υπάρχουν θεματικές διαφορές και αφηγηματικές ομοιότητες.

Απ’ τη μία θέλει ξανά να αποδομήσει το αμερικάνικο όνειρο και  μοντέλο ζωής απ’ την άλλη δεν τοποθετεί την αλληγορία του μπροστά απ’ την πλοκή.

Εκεί που στο “Get Out” και το “Us” η κοινωνική κριτική κινούνταν στο πρώτο αφηγηματικό επίπεδο και τα μηνύματα ήταν υπερβολικά “in your face”, στο “Nope” ο κοινωνικοπολιτικός σχολιασμός πάνω στην εμπορευματοποίηση της τέχνης και το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος για να βρεθεί στην κορυφή(αυτολεξεί ατάκα μέσα στην ταινία) βρίσκεται στο φόντο και απλώνεται κάτω απ’ το μυστήριο μιας εξωγήινης εισβολής.

Δίκοπο μαχαίρι θα έλεγα, για έναν οραματιστή και ταλαντούχο δημιουργό καθώς οι έξυπνες ιδέες του δεν καλύπτονται από ένα αναλόγως ενδιαφέρον σενάριο, φαίνεται πως ακόμα η πένα του δεν έχει τελειοποιηθεί, ίσως αν είχε κάποιον δίπλα του να τριμάρει κάποιες γραμμές να βλέπαμε μια ταινία που θα συνδύαζε πιο στρωτά το συμβολισμό με την καθαρή πλοκή.
Αν ψάχνετε για απαντήσεις δεν θα τις βρείτε στην ταινία του Peele, το ότι σε βάζει να σκεφτείς τι πραγματικά συμβαίνει με το εξωγήινο σκάφος που πλανιέται πάνω απ’ το ράντσο των αδελφών Haywood κατασκευάζει ένα πυρήνα στο φιλμ του, ξεκινάει πάντα με το μυστήριο, συνεχίζει με αργόσυρτο χτίσιμο έντασης και αντιπαλότητας όμως δεν διαθέτει αντίστοιχο δυνατό  κρεσέντο με το τέλος των δύο προηγούμενων ταινιών του.

Στα θεματικά της στοιχεία είδαμε θολές προθέσεις, δεν ξέρω τελικά ποιος αξίζει και ποιος δεν αξίζει να αναδειχθεί στην ζωή του, ο Peele έχω την εντύπωση ότι το αφήνει στην κρίση του θεατή, παρόλο που η εικονογραφία δηλώνει “happy end” και το ύφος είναι καθαρτικό, δεν είμαι σίγουρος ότι συμφωνεί με τα πεπραγμένα των πρωταγωνιστών. Αυτό, κατά τη γνώμη μας, δίνει κάτι παραπάνω στην ταινία του. Τελικά ο εχθρός τι ήταν και ποιον άξιζε να πάρει; αυτόν που πατάει επί πτωμάτων για να γίνει διάσημος; ποιος δικαιώνεται; ίσως αυτός που οι πρόγονοι του έφαγαν εκμετάλλευση και χρησιμοποιήθηκαν ως πατίνα για να πλουτίσουν άλλοι. Ερωτήματα που (καλώς;) δεν απάντησε ο Αμερικάνος σκηνοθέτης.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Ο μεγάλος θρίαμβος της ταινίας είναι η σκηνοθεσία του Jordan Peele μαζί με την κινηματογράφηση του Van Hoytema, στενού συνεργάτη του Christopher Nolan, δημιουργούν μια απίστευτα υποβλητική ατμόσφαιρα η οποία πάει χέρι χέρι με το σεναριακό build up του Peele. Γυρισμένη σαν ένα παλιομοδίτικο sci-fi και ένα μοντέρνο western ταυτόχρονα αξιοποιεί το εκτυφλωτικό ηλιόλουστο τοπίο το πρωί και το νυχτερινό φως του φεγγαριού στα βραδινά πλάνα για να βάλει το θεατή βαθιά στην αρένα με τα άλογα. Στα “εξωγήινα” πλάνα της μιμείται το “Signs” του Shyamalan, το “Close Encounters of the Third Kind” και” War of the Worlds” του Spielberg.

Ερμηνευτικά για μια ακόμη φορά το αγαπημένο παιδί του Peele, Daniel Kaluuya, στιβαρός με νότες υπόγειας κατάρρευσης υποδύεται με ησυχία και προσήλωση έναν άφραγκο εκπαιδευτή αλόγων που παλεύει να σταθεί στα πόδια του μετά το θάνατο του πατέρα του, πάντα πιστός στο ραντεβού του ο Βρετανός ηθοποιός. Το ίδιο ισχύει και για την popstar Keke Palmer συμπρωταγωνίστρια και καρδιά της ταινίας, ξεκινάει με όνειρα να γίνει διάσημη στο χόλιγουντ και καταλήγει να παλεύει για την ζωή της και την ψυχή του αγαπημένου της ράντσου, λειτουργεί ως αλλοπρόσαλλο αντίβαρο στην ερμηνεία του Kaluuya.
Ειδική αναφορά στο Steven Yeun (Minari, Okja) και στο Michael Wincott (The Crow, Alien 4) για το γλοιώδες και βαριεστημένο παίξιμο αντίστοιχα.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΟ ΔΩ

Τέλος, το “Nope” αποτελεί την πιο “ρισκαδόρικη” δουλειά του Peele, ζουμερό σε θεματικό επίπεδο, μεγαλειώδες εικονογραφικά και ατμοσφαιρικά αλλά στείρο από σεναριακή ανάπτυξη. Ίσως όμως καταλήξει η ταινία του Peele που θα θες να μελετήσεις παραπάνω.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

ΣΕΝΑΡΙΟ
5
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
9
ΜΟΥΣΙΚΗ
7
ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
8
7.3