Ένας στρατιώτης των Βορείων βρίσκεται πληγωμένος στη Virginia κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Ένα οικοτροφείο θηλέων του προσφέρει στέγη, η άφιξή του όμως διαταράσσει τις ισορροπίες της ζωής των νεαρών γυναικών με αναπάντεχα αποτελέσματα.
TI EΧΟΥΜΕ ΕΔΩ
Η δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά της ομώνυμης νουβέλας του Thomas P. Cullinan, το «The Beguiled» της Sofia Coppola, διαδέχεται την ταινία του Don Siegel του 1971 που είναι γνωστή ως «Ο Προδότης». Παρόλα αυτά, εάν περιμένετε ένα remake του κλειστοφοβικού western, δε θα το δείτε. Η Coppola, επανεξετάζει από τη γυναικεία οπτική γωνία την ιστορία του πληγωμένου στρατιώτη που «εισβάλλει» στη ζωή των γυναικών του «Farnsworth Seminary for Young Ladies», οι οποίες ζουν εντελώς αποκομμένες από τον ταραγμένο έξω κόσμο και εκπαιδεύονται στα οικοκυρικά, τους καλούς τρόπους και τη χριστιανοσύνη.
Πέρα από τον στρατιώτη John McBurney, όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες της ταινίας είναι γυναίκες, επομένως ο θεατής θα διαπιστώσει αμέσως ότι η γυναικεία οπτική γωνία, δεν είναι κάποια ιδιομορφία αλλά μια αναγκαιότητα που έρχεται απολύτως φυσικά και δίνει τη σωστή διάσταση στην ιστορία. Η γυναικεία ψυχοσύνθεση είναι κρίσιμο σημείο της ταινίας γι αυτό και η παρουσία μιας γυναίκας πίσω από την κάμερα την αναδεικνύει με τρόπους που ένας άνδρας στην αντίστοιχη θέση δε θα κατάφερνε.
Ο Αμερικάνικος Εμφύλιος, λειτουργεί στην ταινία κατά κύριο λόγο ως ένα μακρινό φόντο, το οποίο όμως είναι βεβαρημένο συμβολικά, παρόλο που παραμένει εκτός του οπτικού πεδίου του θεατή αλλά και των οικότροφων. Ο πόλεμος υπάρχει στην ταινία, όμως δεν διαδραματίζεται ανάμεσα σε Βόρειους και Νότιους, αλλά λαμβάνει μια πιο συμβολική διάσταση. Ο στρατιώτης γίνεται σύμβολο της επιθυμίας, σε πρώτο επίπεδο ερωτικής, σε δεύτερο- και πιο σημαντικό- της επιθυμίας για ελευθερία και ανεξαρτησία. Εκτός από άνδρας, ο McBurney είναι και το μόνο δείγμα του έξω κόσμου που έχουν οι έγκλειστες μαθήτριες, αντιπροσωπεύει επομένως το «άλλο», το «ξένο». Σε μικρό χρονικό διάστημα, οι μαθήτριες προσπαθούν να κερδίσουν την προσοχή του με κάθε τρόπο, προσπέφτουν σε διαρκείς αντιπαλότητες και αντιζηλίες και τέλος τα πράγματα φεύγουν από τον έλεγχο.
Αυτό που αξίζει να συζητηθεί, είναι πως, αν και το βιβλίο δεν ανήκει στο είδος, η ταινία έχει όλα τα χαρακτηριστικά της γοτθικής λογοτεχνίας. Η ατμοσφαιρική σκηνοθεσία, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη ματιά στην ιστορία, μας φέρνουν στο μυαλό κλασικά έργα gothic romance, κυρίως λόγω του τρόπου με τον οποίο η Coppola μεταχειρίζεται το δίπτυχο έρωτας-θάνατος, που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία. Αν και το μεταφυσικό στοιχείο φαινομενικά δεν υπάρχει, η επίδραση της ανδρικής παρουσίας στη συμπεριφορά των γυναικών ξεπερνά τα όρια του φυσικού, πάντα στα πλαίσια των συμβολισμών που συνεπάγονται.
Ένα μικρό σχόλιο για το τέλος: Η ταινία κατηγορήθηκε από τον Τύπο για whitewashing καθώς ο χαρακτήρας μιας Αφροαμερικανίδας σκλάβας του βιβλίου αφαιρέθηκε από την ταινία. Φυσικά αυτό αγγίζει τα όρια της υπερβολής. Η επιλογή αυτή έγινε ξεκάθαρα γιατί η σκηνοθέτις ήθελε να καταπιαστεί με ένα συγκεκριμένο θέμα που, αν περιελάμβανε και το καθεστώς της σκλαβιάς (και όλα όσα αυτό συνεπάγεται), μάλλον θα ήταν αδύνατο να την ελέγξει και θα δημιουργούσε μια αφόρητη φλυαρία. Είναι αδύνατον οι καλλιτεχνικές επιλογές ενός σκηνοθέτη να κατακρίνονται επειδή δεν θεωρούνται από κάποιους πολιτικά ορθές.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Η Sofia Coppola αναλαμβάνει το σενάριο και τη σκηνοθεσία και κάνει αξιοπρόσεχτη δουλειά και στα δύο. Το σενάριο είναι άρτιο, η κλιμάκωση της πλοκής είναι δοσμένη με περίτεχνο τρόπο, η ανάπτυξη των χαρακτήρων είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και ολοκληρωμένη. Οι διάλογοι είναι άψογοι, με ελάχιστες μεν, αλλά εξαιρετικά εκλεπτυσμένες δόσεις χιούμορ και γενικά δεν υπάρχει κανένα σημείο όπου ο θεατής να χάνει το ενδιαφέρον του για την εξέλιξη της ιστορίας που κορυφώνεται λεπτό με λεπτό και καθηλώνει.
Το γεγονός ότι δεν μπορούμε να πάρουμε στιγμή τα μάτια μας από την οθόνη οφείλεται κυρίως στην αριστοτεχνική σκηνοθεσία. Η Coppola είναι εστέτ και δεν προσπαθεί να το περιορίσει. Κάθε κάδρο είναι ένα κομψοτέχνημα, η τοποθέτηση των ηθοποιών στο χώρο είναι απόλυτα μελετημένη για να αποδώσει το μέγιστο αισθητικό αποτέλεσμα και χειρίζεται το φως με τρόπο που τον συναντάμε περισσότερο στη ζωγραφική παρά στον κινηματογράφο. Αν και ο χώρος της δράσης είναι περιορισμένος, οι δυνατότητες που προσφέρουν οι χώροι αξιοποιούνται στο έπακρο μεταδίδοντας μια άκρως βικτοριανή ατμόσφαιρα υψηλής αισθητικής.
Η αρτιότητα της ταινίας συμπληρώνεται από τις καταπληκτικές ερμηνείες. Ξεκινώντας από τον μοναδικό άνδρα του καστ, ο Colin Farell είναι εξαιρετικός ως McBurney, αποδίδει άριστα τον τρόπο με τον οποίο ο χαρακτήρας του δρα σύμφωνα με την υποτιθέμενη ανωτερότητα του φύλου του. Επίσης εξαιρετική η Nicole Kidman στο ρόλο της διευθύντριας του οικοτροφείου που προσπαθεί να διατηρήσει πάση θυσία τις ισορροπίες και φτάνει στα άκρα για να το καταφέρει. Ο ρόλος που ξεχωρίζει όμως είναι αυτός της Kirsten Dunst που υποδύεται μια καθηγήτρια του οικοτροφείου. Ο χαρακτήρας της είναι απίστευτα ενδιαφέρων γιατί παλεύει ασταμάτητα για μια ελευθερία που δεν ξέρει πως να αποκτήσει και επομένως είναι ο χαρακτήρας που αντιμετωπίζει τα περισσότερα διλήμματα μέσα στην ταινία. Η ερμηνεία της Dunst αναδεικνύει υπέροχα τον εξαιρετικά καλογραμμένο χαρακτήρα και κερδίζει τις εντυπώσεις. Πολύ καλή και η Elle Fanning στο ρόλο μιας από τις μαθήτριες, με τη νεαρή ηθοποιό να αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι δεν είναι περαστική από το κινηματογραφικό στερέωμα, αλλά ήρθε για να μείνει.
Η μουσική ήταν βασικά απούσα από την ταινία με εξαίρεση το φινάλε της. Παρόλο που από μόνη της ήταν ελάχιστη και όχι κάτι το ιδιαίτερο, η απουσία μουσικής είναι συχνά μια καλλιτεχνική επιλογή που μπορεί να είναι εξίσου επιτυχημένη με την παρουσία της καλύτερης μουσικής και στη συγκεκριμένη περίπτωση η ιστορία και η σκηνοθεσία ήταν τόσο συναρπαστικά, που η μουσική πράγματι έμοιαζε να περιττεύει.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΟ ΔΩ
Το «The Beguiled» είναι μια άρτια σκηνοθετημένη και αισθητικά ευχάριστη ταινία, με ένα εξαιρετικά καλογραμμένο σενάριο και πολύ καλές ερμηνείες. Συστήνεται ανεπιφύλακτα για τους λάτρεις της γοτθικής λογοτεχνίας και της βικτοριανής αισθητικής, αλλά ακόμα κι αν δεν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία δε θα σας αφήσει ανικανοποίητους. Τέλος, η Coppola με την βράβευσή της στις Κάννες έγραψε φεστιβαλική ιστορία, οπότε αν όλα τα παραπάνω δεν είναι αρκετά για να σας πείσουν, σίγουρα μια τόσο ιστορική βράβευση θα πρέπει να κινήσει την περιέργειά σας και να σας οδηγήσει στο κοντινότερό σας θερινό σινεμά.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ
Η Αποπλάνηση
ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ
23 Ιουνίου 2017
ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ (GR)
06 Ιουλίου 2017
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
94 λεπτά
ΕΙΔΟΣ
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
ΓΛΩΣΣΑ
ΧΩΡΑ
BUDGET
$10.500.000