Portrait of a Lady on Fire (Portrait de la jeune fille en feu) (2019)

Poster

Μια νεαρή ζωγράφος αναλαμβάνει την αποπεράτωση ενός πορτρέτου μιας γυναίκας που αναμένεται να παντρευτεί έναν αστό Μιλανέζο. Όμως, πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της, αφού η τελευταία υπεκφεύγει της απαθανάτισής της.

TI EΧΟΥΜΕ ΕΔΩ

Μια τρυφερή ιστορία ξετυλίγεται με φόντο ένα παραδεισένιο γαλλικό νησί του 18ου αιώνα. Δύο γυναίκες, αθεράπευτα ρομαντικές και δεσμευμένες από κοινωνικές συμβάσεις και πρότυπα συμπεριφοράς που οφείλουν να τηρούν ανυπερθέτως, εγκλωβίζονται σε ένα συγκλονιστικό ερωτικό ειδύλλιο που όλα προμηνύουν πως θα παραμείνει ατελέσφορο. Η Ελοΐζ , φύση αινιγματική, απρόσιτη και δυναμική, διερωτάται για το νόημα του επικείμενου εξανδραποδισμού της, αγκομαχώντας ψυχικά στην αναζήτηση του απαραίτητου σθένους, ώστε να απαλύνει τον πόνο του δίχως όρια συμβιβασμού που επίκειται να ανεχθεί εξαιτίας του γάμου της.

Στη Μαριάν ανατίθεται το δύσκολο έργο του σχεδιασμού του γαμήλιου πορτρέτου, με την προϋπόθεση της διατήρησης της εχεμύθειας γύρω από το μυστηριώδη λόγο της επίσκεψής της στη μεγαλοπρεπή βίλα. Συστήνεται ως συντροφιά για τους λιγοστούς περιπάτους μέχρι την ημέρα της αναχώρησης της αρραβωνιασμένης, ενώ τα απογεύματα παλεύει με τον ελάχιστο χρόνο που της απομένει και τις θολές της αναμνήσεις να προσεγγίσει τα χαρακτηριστικά του προσώπου, το οποίο ανένδοτα αποστρέφεται την ιδέα της καταγραφής του. Το να ανακαλέσεις γωνίες, γραμμές και καμπύλες μοιάζει εύκολο, μπροστά στην πελώρια δυσκολία της αναπαράστασης της συναισθηματικής ταυτότητας, η οποία της διαφεύγει αξιοπρόσεκτα.

Όλα αυτά σε ένα σκηνικό απροσχημάτιστης καταπίεσης κατά των γυναικών, όπου η χειραγώγησή τους θεωρείται δεδομένη και η κακοπροαίρετη, καχύποπτη στάση των αντρών απέναντί τους αιωρείται δίχως να εκφράζεται. Υποφώσκει κάτω από τις ασήμαντες λεπτομέρειες που ξεπηδούν αβίαστα, κυλώντας με κελαρυστή φυσικότητα παρασκηνιακά, υπενθυμίζοντας δυσμενείς συνθήκες με ολότελα καθολική ισχύ, δίχως το περιθώριο ανατροπής. Αντιμετωπίζονται σα θέσφατα, ατράνταχτα θεμέλια που λειτουργούν διαχωριστικά, ευτελίζοντας την ανθρώπινη υπόσταση και τονίζοντας την (αδικαιολόγητη) ανωτερότητα του ανδρικού φύλου.

Ο έρωτάς της Μαριάν με την Ελοΐζ , όταν μετουσιώνεται σε ουσιαστική επαφή, σπαρταράει στο χείλος του ανυπέρβλητου, καθώς η εφήμερη του διάσταση εισβάλλει εκβιαστικά, κορδώνοντας την υπεροχή της και καλώντας σε καθυπόταξη στη φαυλότητα των σαθρών κοινωνικών πλαισίων. Η ανεξίτηλη μαγεία του δε φράζεται, μα η ανυπόφορη μέγγενη της κανονικότητας τραντάζει τα σωθικά του, χωρίς να μπορεί να δηλητηριάσει τη σημασία του. Πυρετώδης και κατακλυσμιαία, η αγάπη τους σαρώνει με απροσπέλαστη περηφάνια τον ασφυκτικό κλοιό του πρέποντος, εκχυλίζοντας το αυθεντικό απόσταγμα του αιώνιου μπροστά στα μάτια μας, δοσμένο μέσα από παλλόμενες ανάσες και μουσκεμένα μάτια, ώστε κανείς να μην εκφέρει αντιρρήσεις για το αυθεντικό της μορφής του.

Τόσο ειλικρινής και σύντομη, οπότε καθόλου άγονη και επιβλαβής. Μια κατάσταση θερμή, μια εξέλιξη αναπόδραστη, σαν το χωρίο της Ευρυδίκης και του Ορφέα που προσπαθούν μάταια να ερμηνεύσουν οι δύο κοπέλες με τη συνδρομή της υπηρέτριας. Πως εξηγείται η κίνησή του να στρέψει το βλέμμα του στην αγαπημένη του, ενώ αν ακολουθούσε την προσταγή του Άδη θα την κέρδιζε πίσω ολοζώντανη; Ήταν μια άκρατη επιθυμία; Μια ανεύθυνη, επιπόλαιη ενέργεια; Ή μια συνειδητή επιλογή; Μήπως απλώς προτίμησε να διαφυλάξει μια αψεγάδιαστη ανάμνηση, που δε γίνεται να ατροφήσει και να υποταχθεί στην ακατανίκητη φθορά του χρόνου; Τα ερωτήματα δε ζητούν επιτακτικά απαντήσεις. Άρα, γιατί η βεβαιότητα της υποταγής στο θηριώδες φάντασμα της ανώφελης, κενής καθημερινότητας να αποτρέπει μια στοιχειώδη διαμαρτυρία, μια καθαγιασμένη επανάσταση για την κατάκτηση μιας πολύτιμης εμπειρίας, για τη στιγμιαία έστω αμφισβήτηση της πειθαρχίας στο πεπρωμένο; Γιατί η αξία του ανθού να σβήνει επειδή αναπόφευκτα θα μαραθεί;

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Η Céline Sciamma οικοδομεί ένα δράμα εκλεκτής ισορροπίας, αγνού ερωτισμού και πηγαίας συναισθηματικότητας. Το έργο της αναπνέει μαζί με τις ψυχικές μεταπτώσεις των πρωταγωνιστριών της, θρέφεται από το απερίγραπτα υπέροχο τοπίο και στολίζεται από τα ελάχιστα, μα συγκινητικά μουσικά θέματά της. Με μια διεύθυνση φωτογραφίας που αποστομώνει με τη λεπτομερή της τελειότητα και ένα σενάριο (βραβευμένο στο Φεστιβάλ των Καννών) γλυκερής απλότητας, χτίζει ένα εικαστικό αριστούργημα, σαν οι μορφές που περιφέρονται στην οθόνη μας να είναι συνεχή στιγμιότυπα ενός πίνακα ανυπέρβλητης καλλιέπειας, δίχως σφάλματα και παραλείψεις.

Ενώ οι πολιτικές θέσεις της σκηνοθέτιδος δυνητικά θα καθιστούσαν το έργο μονόπλευρο και προκατειλημμένο, ο απόλυτος έλεγχός της πίσω από την κάμερα και ο αδιαμφισβήτητα δογματικός παλαιολιθισμός της εποχής με την οποία καταπιάνεται, χαρίζουν μια αταλάντευτη δύναμη στο φιλμ, το οποίο υφαίνει μια λατρευτική ελεγεία κορυφαίας δραματικής ποιότητας. Ένα αληθινό έπος, απέριττο αφηγηματικά, με αξιοζήλευτη παραστατικότητα. Θλιβερό, μα βαθιά αισθαντικό, μελαγχολικό με νότες γλυκερής ζωντάνιας στην απεικόνιση του έρωτα των δύο γυναικών, το έργο διαφυλάσσει υποτονικά τον ευάλωτο καρπό μιας απερίγραπτης έξαρσης που δεν εκτραχηλίζεται σε καθαρά σωματική ανάγκη.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΟ ΔΩ

Αισθησιακή και απείρως συγκινητική, η ταινία ταράζει και προβληματίζει με τον τρόπο που θα μας συνέπαιρνε ένα άριστο έργο τέχνης. Δελεαστικά απαγορευμένος αυτός ο έρωτας, μα δεν προκύπτει από την έλξη που δημιουργεί το ανεπίτρεπτο. Φουντώνει ως διψασμένη παρόρμηση, στροβιλίζεται γύρω από την αμφιβολία και τα εκβιαστικά χρονικά περιθώρια και αυτονομείται αφού ωριμάσει, δίχως να μπορεί να φιμωθεί. Δεν είναι ψήγμα, μα ακάθεκτα θυελλώδης φυσική συνέχεια των όσων σφυροκοπούν την ψυχή των ηρωίδων. Ακανθώδης, υπολογισμένη και καθόλου ευτελής, η δημιουργία της Céline Sciamma θα σας κατατρέχει για καιρό χάρη στο ζωογόνο ιπποτισμό της και το στοργικό της επικάλυμμα.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

ΣΕΝΑΡΙΟ
8
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
9
ΜΟΥΣΙΚΗ
9
ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
8
Reader Rating8 Votes
8.4
8.5
Poster

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ

Το Πορτρέτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

17 Ιουνίου 2019

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ (GR)

10 Οκτωβρίου 2019

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

119 λεπτά

ΕΙΔΟΣ

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ

ΓΛΩΣΣΑ

ΧΩΡΑ