Λίγο καιρό μετά το θάνατο του Vincent Van Gogh, ο γιος του ταχυδρόμου του, Armand Roulin, φεύγει για το Παρίσι με σκοπό να παραδώσει ένα τελευταίο γράμμα στον αδελφό του Τheo. Όταν ανακαλύπτει ότι και ο Theo είναι νεκρός, ξεκινά ένα ταξίδι στην Auvers με σκοπό να παραδώσει το γράμμα στον κοντινότερο στον Vincent άνθρωπο, το γιατρό Gachet. Μέχρι να τον συναντήσει, συνομιλεί με τους κατοίκους της μικρής πόλης για την ταραγμένη ζωή και το μυστηριώδη θάνατο του ζωγράφου που έμεινε στην ιστορία ως πατέρας της σύγχρονης τέχνης.
TI EΧΟΥΜΕ ΕΔΩ
Το «Loving Vincent» είναι μια συμπαραγωγή Πολωνίας και Ηνωμένου Βασιλείου και είναι αν μη τι άλλο μια από τις πιο πολυαναμενόμενες ταινίες της χρονιάς καθώς είναι η πρώτη ταινία animation ζωγραφισμένη εξ ολοκλήρου στο χέρι. Φυσικά μιλάμε για μια εμπνευσμένη, μοναδική και αξιέπαινη προσπάθεια με τη συνεργασία ζωγράφων από πολλές χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων και πολλών Ελλήνων καλλιτεχνών. Ένα μεγαλεπήβολο όραμα που υλοποιήθηκε μετά από χρόνια παραγωγής και τελικά απέσπασε το βραβείο κοινού στο φεστιβάλ animation του Annecy.
Οπτικά το «Loving Vincent» είναι κάτι που δεν έχετε ξαναδεί ποτέ σας, και θα μπορούσαμε να πούμε ότι ανεξάρτητα από όποιο επιμέρους χαρακτηριστικό, αξίζει να το δείτε μόνο και μόνο γι αυτό. Είναι πραγματικά μοναδικό να βλέπεις έργα ζωγραφικής να ζωντανεύουν στην οθόνη, είναι ένα κινηματογραφικό θαύμα που έχει ήδη κερδίσει μια θέση στην ιστορία του animation. Είναι δύσκολο να περιγραφεί το συναίσθημα που θα προκληθεί στους λάτρεις της τέχνης και δη της τέχνης του Van Gogh, όταν θα δουν τους ίδιους του τους πίνακες να αποκτούν νέα ζωή. Με αυτή την έννοια, η αισθητική αρτιότητα της ταινίας δεν είναι προς διαπραγμάτευση. Το οπτικό αποτέλεσμα είναι κάτι πανέμορφο, συναρπαστικό, μια ωδή στην μετα-ιμπρεσιονιστική ζωγραφική και ένας φόρος τιμής σε έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών.
Αν και αδιαμφισβήτητα είναι το δυνατό της χαρτί, η ταινία δεν αναλώνεται στον οπτικό εντυπωσιασμό. Έχει ένα αρκετά καλογραμμένο σενάριο με ενδιαφέρουσα και μυστηριώδη δομή στην ιστορία που μας κρατά το ενδιαφέρον, πλαισιώνεται από πολύ καλούς ηθοποιούς, έχει ωραία μουσική και γενικά έχει γίνει πολύ καλή δουλειά. Κατά τη διάρκεια της θέασης λοιπόν, αν προσπαθήσουμε να ξεχάσουμε για λίγο την οπτική πανδαισία που ξετυλίγεται μπροστά μας, διαπιστώνουμε ότι αν όλα αυτά τα επιμέρους συστατικά υπήρχαν σε μια live action ταινία ή μια συνηθισμένη animated ταινία, δε θα μας έκανε κάποια ιδιαίτερη εντύπωση. Δε θα τη χαρακτηρίζαμε σε καμία περίπτωση κακή, αλλά δεν θα τη χαρακτηρίζαμε και αριστούργημα.
Το μόνο πρόβλημα που θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε επομένως, είναι ότι σαφώς υπάρχει ανισορροπία ανάμεσα στο οπτικό κομμάτι της ταινίας και τα υπόλοιπα συνθετικά της μέρη. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι υστερούσε σημαντικά στα άλλα στοιχεία, ή ότι είχε γίνει πρόχειρη δουλειά σε αυτά, αλλά είναι λογικό όταν ένα στοιχείο της ταινίας είναι σε τόσο υψηλό επίπεδο οι προσδοκίες να ανεβαίνουν και για τα υπόλοιπα.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Εμπνεύστρια αυτού του καταπληκτικού εγχειρήματος και σε θέση συν-σκηνοθέτιδας και συν-σεναριογράφου είναι η Πολωνή Dorota Kobiela, σκηνοθέτης των εξαιρετικών animated shorts «The Little Postman» και «Chopin’s Drawings». Μαζί με τον Bρετανό Hugh Welchman, κάνει πραγματικότητα ένα από τα πιο εμπνευσμένα και αισθητικά άρτια κινηματογραφικά εγχειρήματα της εποχής μας. Σε ένα πρότζεκτ που απαιτεί υπομονή και αφοσίωση, βάζουν όλη τους τη δημιουργικότητα και μαεστρία σε συνεργασία με τους υπέροχους ζωγράφους από όλη την Ευρώπη που συνέβαλαν σε αυτό το φανταστικό εγχείρημα. Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις κριτική σε κάτι τόσο μοναδικό και συνάμα τόσο συγκινητικό γι αυτούς που αγαπούν την τέχνη του Van Gogh.
Ας περάσουμε λοιπόν στο κομμάτι του σεναρίου για το οποίο έχουμε περισσότερα να συζητήσουμε. Αρχικά, η δομή και ο τρόπος με τον οποίο ξετυλίγεται η ιστορία είναι πάρα πολύ έξυπνα δοσμένα. Μέσα από τις συζητήσεις του Armand με άτομα από τον περίγυρο του Van Gogh, διαμορφώνεται μια ιστορία μυστηρίου γύρω από τον απρόσμενο θάνατο του σπουδαίου ζωγράφου. Ο κάθε χαρακτήρας (ακόμα κι αυτοί που δεν είναι πραγματικά πρόσωπα είναι εμπνευσμένοι από πίνακες του Van Gogh) έχει τη δική του εκδοχή για τα γεγονότα με αποτέλεσμα αντί για στεγνό biopic, το σενάριο να αναπτύσσεται σαν μια εξιχνίαση μυστηρίου. Όμως, καθώς είναι βασισμένο στην αλληλογραφία του ζωγράφου με τον αδελφό του, είναι πολύ δύσκολο να μην προσπέσει στα κλισέ της αφήγησης του biopic, όσο κι αν το προσπαθεί.
Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Armand Roulin τον οποίο υποδύεται με μεγάλη επιτυχία ο Douglas Booth. Η ερμηνεία όμως που θα ξεχωρίσουμε είναι αυτή του Jerome Flynn («Game of Thrones») που υποδύεται τον γιατρό Gachet, μια αμφιλεγόμενη παρουσία στη ζωή του Van Gogh, με μια απίστευτη ευθραυστότητα και ευαισθησία ώστε, αν και εμφανίζεται λίγο, κλέβει πραγματικά την παράσταση. Πολύ καλός, αν και σε εξίσου μικρό ρόλο και ο Robert Gulaczyk που ερμηνεύει τον ίδιο τον Van Gogh.Το υπόλοιπο καστ συμπληρώνεται από πολύ καλούς ηθοποιούς, όπως η (μέγιστη) Helen McRory, ο Chris O’Dowd, η Saoirse Ronan, η Eleanor Tomlinson, o Aidan Turner και ο John Sessions. Όλες οι ερμηνείες συνεπώς έχουν πολύ καλό επίπεδο και οι ηθοποιοί αποδίδουν εξαιρετικά τους χαρακτήρες τους.
Και η μουσική του «Loving Vincent» είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, με κάποια πολύ ωραία θέματα, χωρίς να κλέβει όμως την παράσταση.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΟ ΔΩ
Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι το «Loving Vincent» είναι μια ταινία που δεν πρέπει να χάσει κανείς για πάρα πολλούς λόγους. Μόνο και μόνο η υπέροχη δουλειά που έχει γίνει στο οπτικό κομμάτι της ταινίας είναι άξια θαυμασμού, ακόμα και για κάποιον που δεν έχει καμία σχέση με τη ζωγραφική ή και την τέχνη γενικότερα. Για εκείνους όμως που αγαπούν τη ζωγραφική και τον Van Gogh, η θέαση της ταινίας με συνείδηση της δουλειάς που υπάρχει πίσω της, είναι το λιγότερο συγκινητική.
Μια μικρή σημείωση άξια αναφοράς: Στις ελληνικές αίθουσες το «Loving Vincent» προβάλλεται μαζί με την μικρού μήκους animated ταινία «Αίνιγμα» των Αντώνη Ντούσια και Άρη Φατούρου. Ένα μικρό αριστούργημα, ύμνος στη σουρεαλιστική ζωγραφική του Θεόδωρου Πανταλέων σε 3D που μας συνεπαίρνει στο μαγικό του κόσμο και, αν και διαρκεί μόλις 10 λεπτά, είναι μια ολοκληρωμένη κινηματογραφική και καλλιτεχνική εμπειρία.