Ο Jackie Chan είναι ένας πολυτάλαντος άνθρωπος. Είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, ακροβάτης, τραγουδιστής και πολλά άλλα. Αυτό που τον έκανε γνωστό είναι η ικανότητα του να γυρνάει μόνος του όλες τις επικίνδυνες σκηνές. Και δε μιλάμε για απλά ακροβατικά, αλλά για stunts που οι καλύτεροι stunt men του κόσμου ζητάν άπειρα λεφτά για να κάνουν. Αυτός τα έκανε για χάρη της ταινίας που γυρνούσε εκείνη την περίοδο.
Στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο όλο, είναι αγαπητός σε όλο το φάσμα των θεατών του σινεμά. Από αυτούς που γουστάρουν μόνο ταινίες δράσεις κι ανατινάξεις σε Dolby και 3D μέχρι τους άκρως σινεφίλ.
Οι εταιρίες διανομής το ήξεραν καλά αυτό από παλιά και έκαναν τα πάντα για να φέρουν τις ταινίες του στα videoclub της γειτονιάς μας. Σίγουρα τους απέφεραν πολύ περισσότερο κέρδος σε σχέση με blockbuster αποτυχίες ή πιο δήθεν κουλτούρα ταινίες.
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που καλούνται να μας μεταφέρουν στα ελληνικά όλη αυτή την ατμόσφαιρα καταιγιστικής δράσης και ξύλου. Και ας τα λέμε όλα με το όνομα τους, δε κάνουν καλή δουλειά. Δε ξέρω αν είναι μεταφραστές ή κινηματογραφιστές. Είναι πολλά τα παραδείγματα και δε μένουν μόνο στις ταινίες του Jackie. Πραγματικά, όχι μόνο δεν έχω γνωρίσει κανέναν από αυτούς αλλά δε γνωρίζω και κάποιον που να ξέρει έστω έναν από αυτούς.
Σε αυτό το αφιέρωμα όμως θα δούμε πως οργίασαν αυτοί οι … οι… ας τους πούμε εργαζόμενοι . Θα ήθελα πολύ να μιλήσω με έναν από αυτούς, όχι για να τον κράξω, προς θεού, αλλά για να μάθω με ποια κριτήρια αποφάσιζαν να μπουν αυτοί οι τίτλοι.
Ελπίζω να είστε έτοιμοι.
Ελληνικός τίτλος : Ο κινέζος θα… σφυρίξει τρεις φορές
Ξεκινάμε light. Με αναφορά στο πολύ γνωστό γουέστερν ο συγκεκριμένος τίτλος θέλει να μας δώσει αυτήν την αισθητική της Άγριας Δύσης. Ακόμα και ο ξένος τίτλος θέλει να θυμίζει το High Noon, αλλά η μεταφορά στον ελληνικό ήταν χάλια γιατί δεν έγινε σωστά.
Ελληνικός τίτλος : Κεραυνός στην Σαχάρα
Ήταν αυτή η αντίθεση που έχει αυτός ο τίτλος προκειμένου να τραβήξει τα βλέμματα και να μας δώσει και πληροφορίες για την ταινία.
Ελληνικός τίτλος : Ανήμερο θεριό
Μια γκανγκστερική ταινία από τον Jackie. Ο ξένος τίτλος όμως δεν υπόσχεται δράση οπότε έπρεπε να μπει κάτι διαφορετικό προκειμένου να τραβήξει τα βλέμματα. Η ταινία βασίζεται σε ένα πιο κινηματογραφικό σενάριο παρά στην ωμή δράση.
Ελληνικός τίτλος : Η κίτρινη αστραπή
Καταλαβαίνω ότι η ύαινα σαν ζώο δεν θα μας έπειθε και χρειαζόταν μια αλλαγή. Όμως δε νομίζετε ότι ο ελληνικός τίτλος είναι λίγο ρατσιστικός?
Ελληνικός τίτλος : Τζάκι Τσαν: το όνομα μου είναι καταπέλτης
Πριν σχολιάσουμε και πούμε ” Μα καλά, τόσο δύσκολο είναι να ονομαστεί Κίτρινη αστραπή 2;”, θα σας προλάβω και θα πω ότι το έχω βρει και με αυτό το όνομα σε dvd. Μάλλον ήταν από διαφορετικές εταιρίες διανομής. Εννοείται ότι κρατάμε αυτό με τον καταπέλτη.
Ελληνικός τίτλος : Ο κίτρινος τίγρης τρίζει τα δόντια του
Πάλι βλέπουμε το κίτρινο στοιχείο να φιγουράρει. Τώρα, που βρήκαν τον τίγρη όταν στον ξένο τίτλο έχουμε φίδι και γερανό, ένας ημίθεός το ξέρει. Οφείλουμε όμως να παραδεχτούμε ότι προσπαθήσαν να κρατήσουν το μέγεθος του τίτλου μεγάλο όπως και το ξένο.
Ελληνικός τίτλος : Ο μισθοφόρος με τη σιδερένια γροθιά
Ο ξένος τίτλος μας δηλώνει την έννοια της ομάδας. Η ταινία δεν αφορά τον Jackie αλλά μια ομάδα φίλων που έχουν ένα σκοπό. Στα ελληνικά όμως ο Έλληνας δε θα καταλάβει ότι η ταινία είναι του Jackie. Για αυτό την προσαρμόσαμε.
Ελληνικός τίτλος : Θανάσιμη παγίδα με καράτε
Ακόμα ένας επεξηγηματικός τίτλος. Δεν είναι απλά μια θανάσιμη παγίδα, αλλά έχει και καράτε. Κουνγκ φου έχει στην πραγματικότητα αλλά την εποχή που μας ήρθε εμείς ξέραμε μόνο το καράτε και το βαράτε. Να σημειώσω ότι η ταινία είναι το sequel από το Fist of fury, την ταινία του Bruce Lee που σκοτώθηκε στα γυρίσματα μιας σκηνής, σύμφωνα με κάποιες φήμες.
Ελληνικός τίτλος : Ο αετός της Κίνας σαρώνει το Τέξας
Εδώ βλέπουμε μια περίληψη της ταινίας. Για να μην κάνει τον κόπο ο πελάτης να γυρίζει το dvd από την πίσω μεριά για να δει τι γίνεται σε αυτήν την ταινία. Ευτυχώς που δεν έβαλαν το “κίτρινος” πριν από τον αετό.
Ελληνικός τίτλος : Ο κίτρινος αετός ξαναχτυπά
Τι ήθελα και το ‘πα. Το “ξαναχτυπά” παραπέμπει σε sequel, αφού ξανά χτυπά σημαίνει ότι είχε χτυπήσει και μια πρώτη φορά. Παρόλα αυτά, δεν είναι. Είναι αυτόνομη η ταινία, εκτός και αν κάποιος από εσάς έχει κάποιες πληροφορίες που δε γνωρίζω εγώ.
Ελληνικός τίτλος : Τζάκι τσαν: Η μπουλντόζα του Καράτε
Μια από τις πιο αντιπροσωπευτικές του είδους και από τις πιο γνωστές του Jackie. Δεν έχω λόγια για τον τίτλο… ακούς εκεί καράτε” , αφού kung fu λέει ο ξένος. Γενικά είχαν και το όνομα του Jackie πριν από τον τίτλο για να ξέρεις τι “ψωνίζεις”.
Ελληνικός τίτλος : Είμαι ο καλύτερος και δέρνω για δέκα
Λίγα τα λόγια της ελληνικής γλώσσας για να περιγράψουν το μεγαλείο αυτού του τίτλου. Πιστεύω ότι αυτό έγινε σε μια χρονική στιγμή που είπαν μεταξύ τους “Αφού το γα…. που το γα…. ας το κάνουμε με στυλ.”. Έχω στερέψει από λέξεις, πραγματικά. Θα ήθελα να πάρω συνέντευξη από όποιον το σκέφτηκε. Και πάλι είναι μια ταινία που δεν είναι μόνος πρωταγωνιστής ο Jackie αλλά μια ομάδα ηθοποιών. Αλλά Ελλάδα είμαστε, ποιος τους ξέρει τους άλλους.
Ελληνικός τίτλος : Ο κλοτσοπατινάδας
Ένας τίτλος … αυτοσχέδιος(;). Δε ξέρω αν υπάρχει αυτή η λέξη και αν περιγράφει με ακρίβεια αυτά που διαβάζονται στον ξένο τίτλο. Θα μου ταίριαζε περισσότερο σε μια ταινία χαρακτηριστική του Bud Spencer, όπως η “Οι γροθιές χορεύουν Σάμπα” (double trouble).
Γενικά, θα ήθελα να πω ότι άξονας μου ήταν οι αγγλικοί τίτλοι, μιας και κινέζικα δε ξέρω για να ξέρω την ακριβή μετάφραση.
Σε άλλους τίτλους, πιο συμμαζεμένους, εκτός από το “Τζάκι Τσαν: (τίτλος)” θα παρατηρήσουμε μια επανάληψη των λέξεων “τσαμπουκάς”, “μπελάδες”, “σίφουνας” και άλλα πολλά που μας προοικονομούν την καταιγιστική δράση και την ανωτερότητα του στις καταστάσεις.
Και μια σημαντική σημείωση για το τέλος. Υπάρχει ποικιλία στους τίτλους. Όχι μόνο στα αγγλικά αλλά και στα ελληνικά. Για παράδειγμα το “Miracles” το έχω βρει και σαν “The black dragon” και σαν “Mr. Canton and lady Rose”. Στα ελληνικά το “My lucky stars” τυχαίνει να το έχω στην κατοχή μου με τον τίτλο “Τα τσακάλια”. Ξενέρωτο αν και πιο ακριβές. Εννοείται ότι προτιμάμε να το έχουμε στην μνήμη μας με τον προηγούμενο τίτλο.