Συνήθως, και ιδιαίτερα στην εποχή της υπερπληροφόρησης γύρω από κάθε ταινία, πας στο σινεμά ξέροντας τι θα δεις. Ρομαντική κομεντί, καφροκωμωδία, σπλατεριές, sci-fi, αστυνομικά θρίλερ, πολεμικά δράματα κτλ. Εκεί τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, καθώς δεν μπλέκονται πολλά είδη σε μια ταινία και ξέρεις εκ προοιμίου ότι τα 7 ευρώ που έδωσες θα σου προσφέρουν ένα χαλαρό βραδύ με ποπκόρν και παρέα (ή καμιά γκομενίτσα) χωρίς πολλές σκέψεις να ταλανίζουν το μυαλό σου, και με ήρεμο ύπνο να ακολουθεί. Υπάρχουν όμως κάποιες φορές που η ταινία που θα δεις καίει κυριολεκτικά τα εγκεφαλικά σου κύτταρα, είτε λόγω σεναρίου, είτε λόγω σκηνοθεσίας, είτε λόγω ερμηνειών, είτε για όλα αυτά μαζί. Και τότε την έκατσες φίλε. Δεν πρόκειται να ησυχάσεις. Θα την συζητάς μέρες, θα βρίζεις τον σκηνοθέτη, θα ξεψαχνίσεις όλο το internet για να εξηγήσεις τι είναι αυτό που είδες. Τις γουστάρω αυτές τις ταινίες (ως γνωστός σινε-μαζοχιστής) και παρακάτω σας παρουσιάζω ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα τέτοιων ταινιών (της τελευταίας 20ετίας) που είχαν και μια κάποια απήχηση στο κοινό (αν έβαζα και τα μικρά κρυμμένα διαμάντια της κατηγορίας θα χρειαζόμασταν 5 sites για να ολοκληρώσουμε το αφιέρωμα)
Θα μπορούσε να είναι σχεδόν καθεμία από τις ταινίες του λεπτολόγου μαθηματικού της σκηνοθεσίας κυρίου Νόλαν, αλλά αυτή πέρα του ότι είναι η πρώτη, είναι και η πιο wtf της φιλμογραφίας του. Τύπος που πάσχει από ένα ιδιαίτερο σύνδρομο αμνησίας που του καθιστά αδύνατο να έχει οποιαδήποτε μνήμη των πρόσφατων γεγονότων, μιλάει στο τηλέφωνο λέγοντας πως σκότωσε τον βιαστή της γυναίκας του. Ωραία μέχρι εδώ. Κλασσικό αστυνομικό θρίλερ λες. Ναι καλά! Μετά ακολουθεί το απόλυτο χωροχρονικό χάος. Με γρήγορο μοντάζ και μπερδεμένες μες στον χρόνο σκηνές (τόσα μπρος πίσω σε ταινία δεν νομίζω να έχουμε ξαναδεί) προσπαθούμε να καταλάβουμε τι σκατά γίνεται, και πως ο τύπος που δεν θυμάται Χριστό κατάφερε να βρει τον Τζάκο τον βιαστή (λίγη Λάμψη του Φώσκολου κολλάει παντού!). Στα plus της ταινίας και μια τεράστια ανατροπή λίγο πριν το τέλος που θα αποτελειώσει το ήδη ζαλισμένο κεφάλι σου! Η ταινία είναι τέλεια σχεδιασμένη και στημένη, με αποτέλεσμα να σε ρουφά για μιάμιση ώρα η μεγάλη οθόνη. Αν αποσπαστεί η προσοχή σου από αυτήν, έστω και για μισό λεπτό , την πάτησες. Βαλ’ την ξανά από την αρχή. Εγώ δε, που την είδα στο σινεμά, δεν μίλησα σε κανέναν για δύο ώρες μετά το τέλος της ταινίας.
Μόνο και μόνο από τον περίεργο τίτλο σιδηρόδρομο καταλαβαίνεις τι πρόκειται να ακολουθήσει. O Michel Gondry παίρνει ένα κλασσικό love story και του αλλάζει τα φώτα, δημιουργώντας μια sci-fi σπαζοκεφαλιά που κέρδισε και το Οσκαρ πρωτότυπου σεναρίου (δικαίως). Δυο φαινομενικά αταίριαστοι άνθρωποι τα φτιάχνουν σε ένα σταθμό τρένου και περιέργως φαίνεται να δημιουργούν μια once in a lifetime σχέση. Αυτό για αρχή. Το τι βλέπουμε στη συνέχεια είναι μια μίξη πραγματικότητας, θολών αναμνήσεων, ονείρων όχι απαραίτητα σε γραμμική χρονική σειρά. Καταλαβαίνουμε στην πορεία ότι η ταινία αναπτύσσεται σε μια εποχή όπου μπορείς να σβήσεις τις όποιες αναμνήσεις σου από έναν άνθρωπο και έτσι να προχωρήσεις στη ζωή σου. Σβήσιμο στο σβήσιμο η ταινία ορίζει μια μάχη της μνήμης (λογική) με το υποσυνείδητο (παρόρμηση) με τελικό νικητή το δεύτερο .Είπαμε η αγάπη πάντα νικάει, ειδικά στα love story. Και μόλις κατάλαβες ότι είδες μια ταινιάρα, που σε ζάλισε και λιγάκι. Και το αλκοόλ ζαλίζει, αλλά σε κάνει να περνάς καλά, οπότε μικρό το κακό.
Εδώ μιλάμε για ένα αριστούργημα που ελάχιστοι κατάλαβαν όταν προβλήθηκε. Ο Αρονόφσκι, του Ρέκβιεμ για ένα όνειρο και του Black Swan, παραδίδει μαθήματα storytelling και εικόνας σε μια ταινία που πλημμυρίζει από συναίσθημα παρά το πειραγμένο και ολίγον sci-fi σενάριο της (sci-fi και συναίσθημα σπάνια ταιριάζουν, αλλά τα κατάφερε πρώτος- πολύ πριν τον Νόλαν και το Interstellar- ένας από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες). Την ταινία αποτελούν τρεις ιστορίες, με 500 χρόνια απόσταση η μια από την άλλη, που είναι κατ’ ουσία μία: Η αναζήτηση του δέντρου της ζωής και η νίκη απέναντι στον θάνατο που αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί ευσεβή πόθο του κάθε ανθρώπου. Αν θες ταινία που εξηγεί τα πάντα, καλύτερα να μην μπεις στον κόπο να τη δεις. Η ταινία αυτή είναι μια οπτικοακουστική εμπειρία που χαράσσεται βαθιά μες στη ψυχή σου, ειδικά αν την έχεις δει στο σινεμά. Είναι η απόδειξη της μαγείας του σινεμά. Με μόνο του όπλο τη δύναμη των εικόνων και της αλληλουχίας τους, χωρίς κανένα σεναριακό κόλπο ,το σινεμά συνεπαίρνει τη ψυχή σου. Κι ας μην κατάλαβες ακριβώς τι έγινε. Η γεύση της απάντησης στο τεράστιο φιλοσοφικό ερώτημα της ζωής κρέμεται στην άκρη των χειλιών σου μόλις βγεις από την αίθουσα. Κι ας κάηκε λιγάκι παραπάνω το κεφάλι σου…
Αρχίσαμε και τα βαριά ναρκωτικά! Μια teenage movie πολύ διαφορετική από τις υπόλοιπες. Ναι, έχει το κλασσικό αμερικάνικο high school, τους κλασσικούς ήρωες εφήβους, καθηγητές, μανάδες και μπαμπάδες. Αλλά δεν είναι το Breakfast Club. Στην ταινία αυτή τα εφηβικά ψυχοσωματικά της ομολογουμένως ανωμαλόφατσας του Τζεικ Γκίλενχαλ αραδιάζονται σε σκηνές που τις βλέπεις και νομίζεις ότι έχεις καταπιεί LSD. Από πού να ξεκινήσω, από τον τρομακτικό λαγό των ονείρων (;) του πρωταγωνιστή, από την μηχανή αεροπλάνου που προσγειώνεται στο κρεβάτι του, από το διαφαινόμενο τέλος του κόσμου (wtf !teenage movie δεν είπαμε ότι βλέπουμε;) σε 28 μέρες; Προσέθεσε σε όλα αυτά και μερικές από τις πιο περίεργες φάτσες που έχεις δει σε ταινία, καθώς και μερικές καμένες αργές, ψυχοτρόπες σκηνές σκοτεινής φωτογραφίας και το μείγμα είναι super εκρηκτικό για τον εγκέφαλό σου. Α! Άσε που και σε αυτήν την ταινία έχουμε ανατροπή στο τέλος (Τι σκατά, wtf movie χωρίς ανατροπή μάλλον δεν υφίσταται)
Και ολοκληρώνουμε με τον μετρ της «καμενιάς». Τον κύριο David Lynch. Και ζητώ συγγνώμη γιατί θα μπορούσα σε αυτό το αφιέρωμα να εντάξω όλη την σχεδόν σαραντάχρονη φιλμογραφία του. Και μην ανησυχείτε για spoilers.Δεν μπορείς άλλωστε να βγάλεις spoilers από τις ταινίες του γιατί η πλοκή, το σενάριο, οι ερμηνείες, η σκηνοθεσία, τα χρώματα, είναι όλα κάπως μπερδεμένα, σαν αυτός που τα έγραψε να είχε πιει 3 μπουκάλια ουίσκι, 15 τσιγαριλίκια και 8 χαλασμένα γάλατα. Δυο γκόμενες (ωραίες ομολογουμένως) σε μια ταινία με φόνους, ερωτικές σκηνές, σκοτεινούς δρόμους και διαδρόμους, θεατρικά ντεκόρ σε ένα νουάρ πειραγμένο. Μα πολύ πειραγμένο λέμε! Μη ψάξεις να βρεις λογική και εξήγηση σε αυτά που συμβαίνουν. Όσοι αγαπούν τον Lynch βλέπουν τις ταινίες του ως εμπειρία και ως ένα ταξίδι περίεργων εικόνων, περίεργα πλεγμένων μεταξύ τους. Οι υπόλοιποι τον μισούν! Δεν υπάρχει μέσος δρόμος φίλε μου. Εγώ προσωπικά προτιμώ τα μουσικά albums που έχει βγάλει (γιατί ο πολυτάλαντος αυτός κύριος είναι και μουσικός για όσους δεν το ξέρουνε), τα οποία και γαμάνε, από το να κάτσω να δω ξανά όλη τη φιλμογραφία του.
Αν είσαι κι εσύ σινεμαζοχιστής και δεν σου φτάνουν τα παραπάνω, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου για να σου αραδιάσω μια μεγαλύτερη λίστα τέτοιων ταινιών, αφού επιμένεις να θέλεις να κάνεις το κεφάλι σου να πονάει. Ανώμαλε!