Θα ξεκινήσω απαντώντας στην ερώτηση του 1 εκατομμυρίου δολαρίων: έχει αντέξει το Donnie Darko τη δοκιμή του χρόνου; Η απάντηση είναι ένα εμφατικό ΝΑΙ. Μετά από 16 χρόνια, παραμένει μια εξαιρετική ταινία που μας προκαλεί να την συζητάμε.
Οι 23ες Νύχτες Πρεμιέρας μας έδωσαν την ευκαιρία να δούμε για πρώτη φορά το καλτ αριστούργημα του Richard Kelly στον κινηματογράφο, σε ψηφιακά αποκατεστημένη 4Κ κόπια σε ένα γεμάτο Ιντεάλ. Λίγο πριν ξεκινήσει η ταινία, ο Jake Gyllenhaal μας χαιρέτισε μέσω ενός βίντεο δηλώνοντας ότι η δημιουργία της ταινίας ήταν από τις πιο απίστευτες εμπειρίες της ζωής του και ευχήθηκε να απολαύσουμε την προβολή.
Το Donnie Darko είναι σκηνοθετημένο και γραμμένο από τον “κομήτη” Richard Kelly, ο οποίος μοιάζει να είναι καταραμένος• κάτι που ταιριάζει απόλυτα στο μύθο της ταινίας. Ήταν να κάνει πρεμιέρα τον Οκτώβρη του 2001, αλλά λόγω των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου (και της παρουσίας ενός κινητήρα αεροπλάνου) η προώθηση της ταινίας ήταν τρομερά περιορισμένη και το Donnie Darko άνοιξε σε πολύ λίγες αίθουσες, με τη βοήθεια του Christopher Nolan. Η διεθνής προβολή άργησε ακόμα ένα χρόνο, αλλά βρήκε νέα ζωή στα ράφια των βιντεοκλάμπ και γρήγορα έγινε το απόλυτο cult classic των ’00s.
Από τότε ο Kelly δεν είναι και πολύ τυχερός. Η δεύτερη ταινία του (Southland Tales) πάτωσε σε κοινό και κριτικούς. Η επόμενη ήταν το The Box (2009) με την Cameron Diaz, το οποίο συνέπεσε με την απεργία των σεναριογράφων το 2008 και δεν προωθήθηκε καταλλήλως. Η τελευταία -μέχρι στιγμής- προσπάθεια του ήταν ένα θρίλερ με πρωταγωνιστή τον James Gandolfini, ο οποίος πέθανε πριν υλοποιηθεί η ιδέα. Ακόμα και το Donnie Darko ξεκίνησε ως μια αποτυχημένη ταινία, πριν “κατακτήσει τον κόσμο”.
Η ταινία ακολουθεί τον μελαγχολικό ήρωα και μαθητή λυκείου (Jake Gyllenhaal), ο οποίος έχει ψυχολογικά προβλήματα όπως μας δηλώνει ο ίδιος. Ο Donnie προσπαθεί να αντιμετωπίσει την καθημερινότητα, αλλά και το ίδιο του το μυαλό, μέχρι που ένας τεράστιος, γκροτέσκος κούνελος από το μέλλον τον σώζει από έναν κινητήρα αεροπλάνου που πρόκειται να πέσει στο δωμάτιό του και τον προειδοποιεί ότι ο κόσμος θα τελειώσει σύντομα. Συγκεκριμένα σε 28 μέρες, 6 ώρες, 42 λεπτά και 12 δευτερόλεπτα.
Τότε είναι που ο Donnie Darko βουτάει στην κουνελότρυπα, σε έναν κόσμο παραλογισμού και αντιδραστικού βανδαλισμού. Κάνει την επανάστασή του σε οτιδήποτε ξιπασμένο και αυθαίρετο υπάρχει στη μεσοαστική κοινωνία της οποίας είναι ακούσιο μέλος: πλημμυρίζει το σχολείο του, τσακώνεται με φίλους του όταν συζητάνε ανούσια θέματα και ξεσκεπάζει τις γελοίες φιγούρες ψευτοεξουσίας ανάμεσα στους καθηγητές του σχολείου του.
Το αληθινό του πρόβλημα, όμως, είναι ο φόβος της μοναξιάς, όπως εκμυστηρεύεται στην ψυχολόγο του. Αυτό είναι και το στοιχείο που κάνει το Donnie Darko να ξεχωρίζει από τα περισσότερα sci-fi: η ψυχή και η συναισθηματική βαρύτητα. Οι αλληλεπιδράσεις του Donnie με τους γονείς του, με την (πραγματική) αδερφή του, με τη νέα κοπέλα του (Jena Malone), με τους συμμαθητές του, ακόμα και με τους καθηγητές του. Παρότι ο χρόνος που αφιερώνεται σε αυτές τις σχέσεις δεν είναι ιδιαίτερα εκτεταμένος, οι αλληλεπιδράσεις είναι καλογραμμένες και καλοεκτελεσμένες, με αποτέλεσμα να εισέρχεσαι κι εσύ στον σκοτεινό κόσμο του Donnie.
16 χρόνια μετά, το Donnie Darko εξακολουθεί να μας αρέσει. Ίσως να είναι η περίπλοκη -παρότι ατελής- πλοκή του που μας τραβάει πίσω κάθε φορά, η ανάγκη να βρούμε απαντήσεις. Ίσως αυτή η μελαγχολική απελπισία ότι τίποτε δεν έχει νόημα. Ίσως το εξαιρετικό σάουντρακ. Ίσως η σουρεαλιστική αισθητική του και οι σκοτεινές εικόνες του. Ίσως να είναι το “πειραγμένο” του χιούμορ. Στο τέλος, όμως, έχει σημασία; Αυτό που μετράει είναι ότι το Donnie Darko έχει κάποιον μαγικό τρόπο να μας τραβάει στον κόσμο του, κάτι που το κάνει μια πραγματικά μοναδική και αειθαλή ταινία.
Να λοιπόν που ταξιδέψαμε κι εμείς στο χρόνο.