H Maureen εργάζεται ως personal shopper μιας διασημότητας στο Παρίσι με απώτερο σκοπό να επικοινωνήσει με το πνεύμα του δίδυμου αδελφού της που πέθανε εκεί πριν λίγο καιρό. Στην προσπάθειά της αυτή η ζωή της γίνεται περίπλοκη, όταν κάποιος άγνωστος επικοινωνεί μαζί της μέσω μηνυμάτων.
TI EΧΟΥΜΕ ΕΔΩ
Το Personal Shopper είναι η τελευταία ταινία του Γάλλου Olivier Assayas σε μια συμπαραγωγή Γαλλίας και Γερμανίας. Η Maureen δουλεύει ως personal shopper (αναλαμβάνει δηλαδή να ψωνίζει πανάκριβα ρούχα και αξεσουάρ για μια πλούσια ημι-διασημότητα που είναι πολύ πλούσια και διάσημη για να το κάνει μόνη της), ενώ παράλληλα πιστεύει ότι έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με τις ψυχές των νεκρών. Στόχος της είναι να επικοινωνήσει με τον αδελφό της, όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο πίστευε. Σε περαιτέρω λεπτομέρειες της πλοκής δεν μπορούμε να μπούμε, όμως είναι αρκετά ξεκάθαρο ότι πρόκειται κατά βάση για ένα κλασικό θρίλερ. Στην πραγματικότητα όμως, δεν είναι έτσι.
Η αλήθεια είναι ότι μετά το τέλος της ταινίας ο θεατής μένει κάπως προβληματισμένος. Είδα θρίλερ; ατμοσφαιρική ιστορία φαντασμάτων; υπαρξιακό δράμα; και τελικά η απάντηση είναι: όλα τα παραπάνω. Πράγματι, η ταινία συνδυάζει στοιχεία που παραπέμπουν και στα τρία είδη ξεκινώντας με το θρίλερ. Η ταινία στην αρχή έχει τη δομή ενός συνηθισμένου haunted house θρίλερ που ενώ είναι άρτια σκηνοθετημένο, δε φαίνεται να προσφέρει κάτι παραπάνω από ένα τυπικό θρίλερ μαζικής παραγωγής που δεν έχει κανένα λόγο να το σκηνοθετήσει ο Olivier Assayas ή να χρήζει της προσοχής του φεστιβάλ των Καννών.
Στην πορεία όμως, όταν ο άγνωστος αριθμός επικοινωνεί με την πρωταγωνίστρια τα πράγματα αρχίζουν να αποκτούν άλλο ενδιαφέρον. Η ταινία ξεφεύγει από τη στερεοτυπική δομή της ταινίας τρόμου και αρχίζει να χτίζει σασπένς με πάρα πολύ εύστοχο τρόπο, παρουσιάζοντας την Maureen να επηρεάζεται από τα μυστηριώδη μηνύματα και να χάνει σταδιακά τον έλεγχο του εαυτού της. Από αυτό το σημείο και μετά κορυφώνεται τόσο η πλοκή όσο και η εξέλιξη του χαρακτήρα και αρχίζουμε να διαπιστώνουμε γιατί το Personal Shopper διαχωρίζεται από τα θρίλερ «της σειράς» και αποτελεί μια ταινία που αξίζει την προσοχή μας. Εδώ αρχίζουν να εμφανίζονται και τα στοιχεία του υπαρξιακού δράματος που προαναφέρθηκαν και τα οποία σταδιακά αρχίζουν να υπερισχύουν μέχρι που κορυφώνονται -κυριολεκτικά- στην τελευταία φράση της ταινίας.
Χωρίς να θέλω να αποκαλύψω τίποτα για την πλοκή, νομίζω πως όλοι θα συμφωνήσουμε ότι σε τελευταία ανάλυση, βασικό θέμα της ταινίας είναι η διαχείριση του πένθους και της απώλειας και πώς συχνά μπορεί να αποδειχθεί μια διαδικασία επαναπροσδιορισμού του εαυτού. Βέβαια, το γεγονός είναι ότι περνάει αρκετή ώρα μέχρι ο θεατής να σιγουρευτεί σχετικά με το τί θέλει τελικά να προβάλει περισσότερο η ταινία με αποτέλεσμα να μένει αρκετά μπερδεμένος και να μην μπορεί να αποφασίσει αμέσως τί ακριβώς είδε. Επομένως, το μόνο που μας προβληματίζει τελικά στο Personal Shopper είναι κατά πόσο μια ταινία μπορεί να έχει τόσες διαφορετικές ταυτότητες και να τις υποστηρίζει όλες το ίδιο επιτυχημένα, χωρίς να προκαλεί σύγχυση στο θεατή.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Όπως προαναφέρθηκε, η σκηνοθεσία αλλά και το σενάριο της ταινίας ανήκουν στον Olivier Assayas που απέσπασε και το βραβείο σκηνοθεσίας για το Personal Shopper στο περσινό φεστιβάλ των Καννών. Μπορούμε να πούμε πως το άξιζε και με το παραπάνω, αφού καταφέρνει να διατηρήσει το σασπένς καθ΄όλη τη διάρκεια της ταινίας, μεταφέροντας ταυτόχρονα την ατμόσφαιρα που είναι απαραίτητη για μια ταινία που ασχολείται με το υπερφυσικό. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει υπέροχα την Kristen Stewart στον πρωταγωνιστικό ρόλο, πάνω στον οποίο βασίζεται ολόκληρη η ταινία εκμηδενίζοντας όλους τους υπόλοιπους χαρακτήρες.
Στο σενάριο κάνει αρκετά καλή δουλειά, φαίνεται όμως να είναι αναποφάσιστος σχετικά με το ποιος θα πρέπει να είναι ο προσανατολισμός της ταινίας. Ακόμη κι αν ισχυριστούμε ότι δεν χρειάζεται να βάζουμε ταμπέλες στις ταινίες που ξεφεύγουν από το στενό πυρήνα της κινηματογραφικής βιομηχανίας, στην προκειμένη περίπτωση φαίνεται όντως να υπάρχει κάποια σύγχυση. Ο Assayas προσπαθεί να συμπεριλάβει πολλά στοιχεία αντλούμενα από διαφορετικά κινηματογραφικά είδη με αποτέλεσμα το Personal Shopper να μας δίνει την αίσθηση ότι είναι τρεις διαφορετικές ταινίες. Εν τέλει το σενάριο είναι καλογραμμένο, όμως στο τέλος ο θεατής αφήνει την αίθουσα αρκετά μπερδεμένος.
Η Kristen Stewart πάντως, που εξελίσσεται σε αγαπημένη ηθοποιό του Assayas μετά τη συνεργασία τους στο Clouds of Sils Maria, δίνει μια άψογη ερμηνεία ως Maureen, ιδιαίτερα αν λάβουμε υπόψη μας ότι όλη η ταινία είναι κυριολεκτικά στους ώμους της. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αν το Personal Shopper ήταν θεατρικό, θα ήταν σίγουρα μονόλογος και η Kristen Stewart θα τον ερμήνευε εξαιρετικά. Η συγκεκριμένη ταινία είναι ίσως η μέγιστη απόδειξη ότι η Stewart έχει καταφέρει να ξεφορτωθεί για πάντα τη σκιά του «Twilight» και να καθιερώσει τον εαυτό της ένα από τα ισχυρά ονόματα του ανεξάρτητου κινηματογράφου (πράγμα αξιέπαινο αν σκεφτούμε ότι συνδέθηκε με ένα από τα χειρότερα κινηματογραφικά franchise όλων των εποχών!).
Η μουσική ήταν κατά βάση απούσα ακολουθώντας τον ισχυρισμό του Alfred Hitchock ότι η απουσία μουσικής σε ένα θρίλερ τελικά εντείνει το σασπένς. Όπου υπήρχε βέβαια, παρόλο που δε ήταν πρωτότυπη, είχε περισσότερο αντίκτυπο απ’ό,τι εάν ήταν παρούσα σε όλη τη διάρκεια της ταινίας.
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΟ ΔΩ
Το Personal Shopper είναι ένα θρίλερ πολύ διαφορετικό από αυτά στα οποία μας έχει συνηθίσει η μαζική παραγωγή. Ενώ έχει σασπένς και την ατμόσφαιρα που αγαπά κάθε φίλος του είδους, ο σκοπός της ύπαρξής του δεν εξαντλείται σε αυτά τα στοιχεία. Η εξαιρετική σκηνοθεσία του Olivier Assayas σε συνδυασμό με την εκρηκτική ερμηνεία της Kristen Stewart την καθιστούν μια ταινία που αξίζει να δει και το σινεφίλ κοινό, παρά το γεγονός ότι η ταυτότητα και ο τελικός προσανατολισμός της θα μπορούσαν να εκφραστούν με μεγαλύτερη σαφήνεια.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ
Η Βοηθός
ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ
19 Οκτωβρίου 2016
ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ (GR)
11 Μαΐου 2017
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
105 λεπτά
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
ΓΛΩΣΣΑ
BUDGET
$6.000.000