Paterson (2016)

Poster

Μια εβδομάδα από τη ζωή του Paterson, ενός νεαρού οδηγού λεωφορείου και κρυφού ποιητή, που ζει στο Paterson του New Jersey μαζί με την κοπέλα του, Laura.

TI EΧΟΥΜΕ ΕΔΩ

Το Paterson είναι η τελευταία ταινία του Jim Jarmusch και έκανε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ των Καννών του 2016. Πρόκειται για μια ματιά στην ζωή του νεαρού Paterson που είναι οδηγός λεωφορείου στην μικρή πόλη Paterson του New Jersey, παράλληλα όμως, τρέφει μεγάλη αγάπη για την ποίηση και γράφει τα δικά του ποιήματα στο “μυστικό του τετράδιο”. Ζει μαζί με την κοπέλα του, τη Laura, που βάφει τα πάντα σε ασπρόμαυρα μοτίβα και ονειρεύεται να γίνει τραγουδίστρια της country. Η ταινία ξεκινά τη Δευτέρα και ολοκληρώνεται μετά από μια εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας ο θεατής παρακολουθεί την καθημερινότητα του Paterson από τη στιγμή που θα σηκωθεί το πρωί μέχρι την καθιερωμένη του επίσκεψη στο τοπικό μπαρ το βράδυ και πώς αυτή η καθημερινότητα επηρεάζει τον ίδιο και τα ποιήματά του.

To Paterson είναι μια ταινία για την ποίηση της καθημερινότητας και μας θυμίζει πως, η πραγματική τέχνη, βρίσκεται στις μικρές και ίσως ξεχασμένες πόλεις, στις συζητήσεις των επιβατών του λεωφορείου, που “κρυφακούει” κάθε μέρα ο Paterson, στη βροχή ή ακόμη και σε ένα κουτί σπίρτα. Ο ίδιος ο ήρωας της ταινίας είναι ένας απλός άνθρωπος, χαμηλών τόνων, που είναι ευχαριστημένος με την απλή ζωή του, δεν ξεσπά- όπως πιθανώς θα περιμέναμε από τον ήρωα ενός δράματος- ακόμη και όταν ο σκύλος του καταστρέφει το τετράδιο με την ποίηση του. Μη θεωρήσετε όμως ότι πρόκειται για έναν επίπεδο χαρακτήρα: ο Paterson δεν εκρήγνυται γιατί καταθέτει την ψυχή του στο χαρτί, στους στίχους του που δεν έχουν ρίμα, έχουν όμως απίστευτη ειλικρίνεια και ευαισθησία.

Θα μπορούσαμε να πούμε πως και η ίδια η ταινία είναι από μόνη της ένα ποίημα Ένα ποίημα περισσότερο για την πόλη του Paterson μέσα από την οποία συντίθεται το πορτρέτο και του ίδιου του ήρωα (δεν είναι τυχαίο ότι έχουν το ίδιο όνομα). Το Paterson είναι μια από αυτές τις πόλεις που βρίσκονται αρκετά μακριά από το “αμερικάνικο όνειρο” ώστε να αγνοούμε την ύπαρξή τους, τρέφουν όμως του αληθινούς ονειροπόλους. Ανθρώπους όπως η Laura που εμπνέεται διαρκώς από νέα ερεθίσματα και μετατρέπει τη ζωή της, όσο βαρετή κι αν φαίνεται για εμάς, σε μία συναρπαστική περιπέτεια. Ανθρώπους όπως ο ίδιος ο Paterson που γράφει ποιήματα για σπιρτόκουτα, άλλα και ο πραγματικός ποιητής της πόλης, ο William Carlos Williams που έγραψε ένα ποίημα για το Paterson το οποίο δημοσιεύτηκε σε πέντε τόμους!

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που αποκομίζουμε από την ταινία είναι ότι η ποίηση δεν ανήκει σε μία εκλεκτή ελίτ, αλλά βρίσκεται μέσα σε όλους μας για να εκφράσει τα πιο ειλικρινή μας συναισθήματα και τις πιο αληθινές εμπειρίες μας.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Τη σκηνοθεσία, όπως και το σενάριο της ταινίας υπογράφει o Jim Jarmusch. Λιτός και μετρημένος, τόσο στη σκηνοθεσία, όσο και στα λόγια στρέφει το φακό του στα πρόσωπα των απλών ανθρώπων δημιουργώντας ένα πραγματικό αριστούργημα γεμάτο εικόνες και συμβολισμούς, γεμάτο ποίηση τόσο στην εικόνα, όσο και στο λόγο. Μια ποίηση ακριβώς όπως και αυτή του ήρωα: μίνιμαλ, προσγειωμένη και εμπνευσμένη από την εμπειρία, την περιπέτεια της ζωής, όσο απλοϊκή ή μονότονη κι αν φαίνεται συχνά. Ο Jarmusch φαίνεται να καταθέτει ένα κομμάτι της ψυχής του στην ταινία με την ίδια αυθεντικότητα και ευαισθησία που επιδεικνύει και ο ίδιος ο ήρωας στους στίχους του.

Τον κεντρικό ήρωα υποδύεται ο Adam Driver (“Star Wars: The Force Awakens”), πιθανώς στην καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του. Καταφέρνει να αποδώσει με απίστευτη ειλικρίνεια αυτό το σιωπηλό κρυφό ποιητή, την απίστευτη τρυφερότητα που τρέφει για την Laura και τον τρόπο με τον οποίο παρατηρεί τις εικόνες της καθημερινότητας του Paterson που περνούν έξω αλλά και μέσα από το λεωφορείο 23. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι όλοι οι χαρακτήρες που περνούν από την ταινία, όσο μικροί κι αν είναι, προσθέτουν το δικό τους λιθαράκι στη σύνθεση αυτού του κινηματογραφικού ποιήματος. Από τον φιλοσοφημένο μπάρμαν μέχρι τους δυο αναρχικούς μαθητές του λυκείου του Paterson αλλά και έναν ρόλο-κλειδί στο τέλος της ταινίας, όλοι οι χαρακτήρες είναι πρόσωπα συνηθισμένα  και ξεχωριστά την ίδια στιγμή, τρέφουν τα δικά τους όνειρα και δεν αφήνουν την μονότονη καθημερινότητα να τα ισοπεδώσει. Εξαιρετική και η ερμηνεία της Golshifteh Farahani, η οποία επίσης αποδίδει τέλεια την ξέγνοιαστη και ονειροπόλα Laura που λατρεύει το ασπρόμαυρο σε κάθε έκφανσή του και πιστεύει με όλη της την καρδιά στο ποιητικό ταλέντο του Paterson. Εξαιρετικός και ο σκύλος της ταινίας που, όπως ήταν αναμενόμενο, απέσπασε με την αξία του το Palm Dog στις Κάννες.

Την μουσική υπογράφει βεβαίως το συγκρότημα του Jarmusch, SQÜRL, μένοντας πιστοί στο μουσικό τους στυλ και συνοδεύοντας εύστοχα την εικόνα χωρίς όμως να παραδίδουν κάποιο αριστούργημα αντάξιο της διασκευής του “Funnel of Love” που ακούσαμε στο “Only Lovers Left Alive“. Παρόλα αυτά, η αγάπη του σκηνοθέτη για τη μουσική είναι διάχυτη και σε αυτή την ταινία χωρίς βέβαια να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο.

ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΤΟ ΔΩ

Το “Paterson” είναι ένα πραγματικό αριστούργημα και πιθανώς μια από τις καλύτερες ταινίες της φετινής χρονιάς. Επιβάλλεται να το δει οποιοσδήποτε αγαπά την ποίηση, πολύ περισσότερο δε οι κρυφοί ποιητές που σίγουρα υπάρχουν εκεί έξω. Δεν πρέπει επίσης να το χάσουν όσοι νιώθουν πως η μαγεία της απλότητας λείπει από τον κινηματογράφο σήμερα αλλά και όσοι θέλουν να δουν μια ευαίσθητη και τρυφερή ιστορία σε χαμηλούς τόνους, χωρίς υπερβολές που δεν θα επιχειρήσει να σας εντυπωσιάσει οπτικά, αλλά θα μιλήσει κατευθείαν στην ψυχή σας.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ

ΣΕΝΑΡΙΟ
9
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
9
ΜΟΥΣΙΚΗ
7
ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
9
Reader Rating6 Votes
7.1
8.5