Moana (2016)

Η “Moana” είναι η τελευταία animated “όχι πριγκίπισσα” της Disney, που φαίνεται τα τελευταία χρόνια να επικεντρώνεται στη δημιουργία δυναμικών γυναικείων χαρακτήρων, έναντι των, μάλλον παθητικών, πριγκιπισσών που έκαναν την εμφάνισή τους τη δεκαετία του 1930.

Η Moana, ζει στην Αρχαία Πολυνησία, σε ένα μικρό χωριό που ζει με αυτάρκεια και ευημερία. Παρά τις αυστηρές διαταγές του πατέρα της, αρχηγού της φυλής, να μη περάσει ποτέ τον ύφαλο στον οποίο ζουν, η κοπέλα, από μικρή ηλικία, τρέφει μια ακατανίκητη ανάγκη να εξερευνήσει τον ωκεανό. Όπως της αποκαλύπτει η γιαγιά της, αυτή η ανάγκη αποδίδεται στο γεγονός ότι είναι η «εκλεκτή» του ωκεανού για να βρει τον ημίθεο Maui και να τον πείσει να επιστρέψει την καρδιά της θεότητας Te Fiti, η οποία είναι υπεύθυνη για την ισορροπία της γης, και την οποία ο Maui είχε κλέψει πριν χρόνια. Όταν η Moana παρακούει τις διαταγές του πατέρα της και φεύγει για τον ωκεανό με σύντροφο ένα κοτόπουλο με προβλήματα ταυτότητας, αυτή και ο Maui ξεκινούν για μια θαλάσσια περιπέτεια, που θα διδάξει και στους δύο σημαντικά μαθήματα.

Η μαγεία, το χιούμορ και η εφευρετικότητα της Disney, επιστρέφουν αρκετά δυναμικά σε αυτή την ιδιαίτερα προσεγμένη παραγωγή. Η εταιρία, έχει, ήδη από τη δεκαετία του ’90, προσπαθήσει να ανατρέψει το πρότυπο της πριγκίπισσας που χρειάζεται έναν πρίγκιπα για να σωθεί και το έχει αντικαταστήσει με δυναμικούς γυναικείους χαρακτήρες που μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους λαμβάνοντας τις δικές τους αποφάσεις (σαφώς καλύτερο πρότυπο για τα νεαρά κορίτσια που παρακολουθούν μανιωδώς της ταινίες της Disney). Αυτή η στροφή είχε ως αποτέλεσμα να εξαφανίζεται σταδιακά το ρομαντικό στοιχείο από τις ταινίες και να δίνεται περισσότερη έμφαση στην περιπέτεια. Η Moana είναι το αποκορύφωμα αυτής της διαδικασίας, με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερες σκηνές δράσης απ’ ό,τι είχαμε συνηθίσει στις ταινίες με πριγκίπισσες. Από τους πειρατές με σώμα καρύδας και ένα καβούρι που αγαπά καθετί γυαλιστερό μέχρι ένα πελώριο τέρας από λάβα, ο Maui και η Moana σαλπάρουν σε μια Οδύσσεια αυτογνωσίας -τετριμμένη μεν- όμως διαχρονική μέθοδος διδασκαλίας της πίστης στον εαυτό, της δύναμης της θέλησης και την ανακάλυψη της εσωτερικής μας δύναμης.

Το story της τανίας είναι εμπνευσμένο από την Αρχαία Πολυνησιακή παράδοση, εντάσσοντας και ορισμένα λαογραφικά στοιχεία καθώς και στίχους στην Πολυνησιακή διάλεκτο στα τραγούδια (αντίστοιχα με το “Brave”, όπου είχαν προστεθεί δύο τραγούδια στα γαελικά, την αρχαία γλώσσα των Κελτών της Σκωτίας). Έτσι, η συνήθεια της Disney να προσδίδει αμερικάνικη ταυτότητα σε όλες τις κουλτούρες τις οποίες μεταχειρίστηκε κατά καιρούς στις ταινίες της – συνήθεια για την οποία είχε κατακριθεί – περιορίζεται μερικώς. Ευχάριστη έκπληξη, από την άποψη του συμβολισμού, αποτέλεσε και το γεγονός ότι ο σωματότυπος της Moana, αλλά και άλλων χαρακτήρων της ταινίας, ήταν πολύ πιο φυσικός από τις άλλες πριγκίπισσες, γεγονός που επίσης αποτελεί θετική εξέλιξη στον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει η ποπ κουλτούρα τα κορίτσια.

Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταινία επιτυγχάνει τους στόχους της. Είναι διασκεδαστική, με αρκετές δόσεις χιούμορ, έχει εκπληκτικά τραγούδια (στα οποία θα αναφερθούμε αναλυτικότερα παρακάτω) και προσφέρει υγιέστερα πρότυπα για τα παιδιά, που είναι και το βασικό target group. Ως αρνητικό θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την απόλυτα προβλέψιμη, τετριμμένη ιστορία και το, κάπως παρωχημένο, μήνυμα περιβαλλοντικής ευαισθησίας, όμως είναι βέβαιο ότι τα παιδιά δεν ενδιαφέρονται για τις περίπλοκες, βαθυστόχαστες διηγήσεις, ενώ η προβλεψιμότητα μάλλον τους προσφέρει ανακούφιση και βεβαιότητα ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά, παρά πλήξη.