Ο Michelangelo Antonioni της ποιητικής μελαγχολίας

“Ο ανθρώπινος χαρακτήρας δεν είναι σταθερός και δεδομένος αλλά ένας χαμαιλέοντας που διαρκώς προσαρμόζεται στο περιβάλλον και τα γεγονότα, τα οποία κατά βάθος δεν τον αγγίζουν.” – Μικελάντζελο Αντονιόνι

 

Ο Αντονιόνι, όπως όλοι οι σκηνοθέτες της γενιάς του, επηρεάστηκε από το νεορεαλισμό, αλλά του προσέθεσε ποιητική μελαγχολία και υπαρξιακή αγωνία. Πάνω σ’αυτή τη φιλοσοφική παρατήρηση στήριξε την αισθητική του, ανατρέποντας τη ρασιοναλιστική αφήγηση με κύριο χαρακτηριστικό την τελείως διαφορετική χρήση του ηθοποιού – ήρωα στο μύθο του σεναρίου. Μέσα από στιλιζαρισμένες κινήσεις και χορογραφικές τοποθετήσεις των ηθοποιών στο χώρο, ανατρέπει την παραδοσιακή έννοια της ερμηνείας όπως τη γνώριζε ο κινηματογράφος μέχρι τότε. Ο Αντονιόνι όμως δεν σταματά εκεί, ενοποιεί και ταυτίζει το τοπίο με τον ανθρώπινο χαρακτήρα , μετατρέποντας τον ήρωα από φορέα αιτιοκρατικής δράσης σε απλό αφηγηματικό στοιχείο. Αυτό το επιτυγχάνει αφαιρώντας από τα σενάρια των ταινιών του τις δραματικές και συναισθηματικές κορυφώσεις. Τα σχετικώς ασήμαντα γεγονότα ή απλώς παράδοξα συμβάντα του μύθου γράφονται στις ψυχές των ηρώων του και στη συνέχεια καθρεφτίζονται στα τοπία, τα οποία με τη σειρά τους αντανακλούν προσωπικότητες και συναισθήματα.

Τα πλάνα του Αντονιόνι επάνω σε τοπία δεν είναι απλό ντεκόρ, αλλά προεκτάσεις του ψυχισμού των ηρώων του και αφηγηματικά στοιχεία της δράσης. Σε σκηνές στις οποίες ο Μπέργκμαν, κλασικός εκπρόσωπος ρασιοναλιστικής αφήγησης, θα πλησίαζε την ηρωίδα του προσπαθώντας να αναδείξει τον ψυχισμό της μέσα απ΄ τον θεατρικό λόγο και τις εκφράσεις του προσώπου της, ο Αντονιόνι φωτογραφίζει τις δικές του ηρωίδες να κινούνται μέσα σε καμένα δάση, σε χειμωνιάτικα τοπία ή σε ερήμους και βρεγμένους δρόμους μεγαλουπόλεων.

Γεννήθηκε στη Φεράρα, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1912. Σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια και όταν πήρε το πτυχίο του ταξίδεψε στη Ρώμη για να έρθει πιο κοντά στην αγαπημένη του έβδομη τέχνη. Στα θρανία της Σινετσιττά έκανε τις πρώτες του επαφές με καταξιωμένους ανθρώπους του κινηματογράφου που συνεργάστηκε τα επόμενα χρόνια, όπως ο Ρομπέρτο Ροσελίνι και Φεντερίκο Φελίνι. Πέθανε στις 30 Νοεμβρίου του 2007 από φυσιολογικά αίτια.

 

Ενδεικτικές Ταινίες:
Χρονικό μιας αγάπης (1950)
Κραυγή (1957)
Η Περιπέτεια (L’Avventura, 1960)
Η Νύχτα (La Notte, 1961)
Η Έκλειψη (1962)
Κόκκινη Έρημος (1964)
Blowup (1966)
Ζαμπρίσκυ Πόιντ (1970)
Επάγγελμα Ρεπόρτερ (1975)
Η ταυτότητα μιας γυναίκας (1982)