Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. Αξίωμα πρώτο και κύριο: Ο καθένας έχει διαφορετικές προτιμήσεις σε ταινίες! Κάποιος μπορεί να γουστάρει απίστευτά μια ελεεινή ταινία, όπως και να μισεί μια ταινία που όλοι αναγνωρίζουν ως αριστούργημα.
Αλλά ποιος αποφασίζει ποια ταινία είναι καλή και ποια κακή; Ποιος δημιουργεί αυτή τη γνώμη για εμάς; Μήπως όλο αυτό το σκυλολόι των επαγγελματιών κριτικών κινηματογράφου, των νεκρόφιλων παλαιολιθικών ψευτοδιανοούμενων που έχουν κολλήσει στον Γκοντάρ και τον Γουέλς και μετά το χάος; Ή ακόμα χειρότερα, των πουλημένων συναδέλφων τους που προωθούν εσκεμμένα ταινίες επειδή τους τα έσπρωξε το στούντιο; Υπάρχει κάποια επιτροπή που ψηφίζει κάπου;
Όχι. Υπάρχει ένας κοινός αποδεκτός άγραφος νόμος που λέει ότι πρέπει σε όλους να αρέσουν οπωσδήποτε τα λεγόμενα αριστουργήματα; Φυσικά και όχι. Κι επειδή ο φασισμός της γνώμης (και της “κουλτούρας” στην περίπτωση μας) είναι ο χειρότερος φασισμός, παρακάτω ακολουθεί μια λίστα με τις 10 πιο υπερεκτιμημένες ταινίες κατά την ταπεινή μου άποψη.
Και σας το λέω γιατί σίγουρα θα υπάρξουν αντιδράσεις. Είμαι έτοιμος για σταύρωση με την κατηγορία ιεροσυλίας φίλοι φιλμάκηδες…
Εντάξει, εδώ θα με κονιορτοποιήσετε! Αλλά μπορεί κανείς από εσάς που εκθειάζετε το “αριστούργημα” του Kubrick να μου πει ποιο ακριβώς είναι το νόημά της ταινίας. Τι θέλει να πει ο ποιητής ρε παιδιά; Πείτε και σε εμάς τους ανίδεους μικροαστούς. Όταν κυκλοφόρησε η ταινία, οι κριτικοί ήταν οι πρώτοι που παραδέχτηκαν ότι δεν ήταν σίγουροι για το τι ήταν και είχε λάβει πολλές αρνητικές κριτικές. Αλλά στη συνέχεια οι hipster της εποχής, το βάπτισαν cool αριστούργημα. Η ταινία κινείται αργά και έχει χαλαρό σενάριο, αλλά για να είμαι δίκαιος, ισορροπείται κάπως από την πανέμορφη κινηματογράφηση. Αλλά και πάλι, δεν υπάρχει τέλος και αρχή. Και εν πάση περιπτώσει, άντε να το δεις μια φορά για την ομορφιά των κινούμενων εικόνων, αλλά για δεύτερη φορά ούτε λόγος. Θα θεωρηθεί αυνανισμός!
Ωχ ντομάτες βλέπω να έρχονται. Σταθείτε όμως λίγο. Δεν λέω, η πρωτότυπη τριλογία είναι γ@μάτη. Είναι ένα καθοριστικό κομμάτι pop κουλτούρας που άλλαξε τα πάντα στον τρόπο που βλέπουμε ταινίες. ΟΚ. Απλά το Return of the Jedi δεν αγγίζει με τίποτα την τελειότητα και την επικούρα των Επεισοδίων IV και V. Είναι σαν όλοι να βιάζονταν να τα βάλουν όλα σε μια σειρά γρήγορα γρήγορα, μόνο και μόνο για να φτάσουμε στην τελική σκηνή της μάχης μεταξύ του Luke και του μπαμπά του. Εντάξει, ακόμα κι έτσι, είναι πολύ καλύτερη από την δεύτερη τριλογία. Αλλά ρε παιδιά είστε σοβαροί; Τα Ewoks να ρίξουν την αυτοκρατορία. Έλεος!
Αρχικά πρέπει να ομολογήσω πως μου αρέσει το Forrest Gump. Έχει πλάκα, συναίσθημα και ροή που δεν βαριέσαι ούτε δευτερόλεπτο. Και φυσικά έναν απίστευτο Tom Hanks στον ομώνυμο ρόλο. Αλλά το μήνυμα που θέλει η ταινία να περάσει χρίζει πολλών συζητήσεων. Και για να εξηγούμαι. Ο βασικός χαρακτήρας της ταινίας, αν και αξιαγάπητος, είναι η απόλυτη ενσάρκωση της μη ελεύθερης θέλησης. Ο Forrest πετυχαίνει γιατί δεν κάνει τις δικές του επιλογές. Παίρνει υποτροφία, γίνεται ήρωας πολέμου και γίνεται εκατομμυριούχος μόνο κάνοντας κάτι που του είπαν οι άλλοι, χωρίς πολύ σκέψη και ερωτήσεις. Στην πραγματικότητα, οι λίγες επιλογές που κάνει μόνος του, τον οδηγούν σε πολύ σκοτεινούς δρόμους. Και επιπρόσθετα, το έτερον ήμισυ της ταινίας, η Jenny, ένα συναισθηματικά και σεξουαλικά κακοποιημένο παιδί, κάνει όλες τις δικές της επιλογές και καταλήγει ανύπαντρη μητέρα με AIDS. Είναι μια όμορφη ταινία, αλλά τελικά, το μήνυμα της είναι να μην σκέφτεσαι και να κάνεις ό, τι θέλει η κυβέρνησή σου.
Γνωριστήκαν, ερωτευτήκαν, έκαναν σεξ, το πλοίο βυθίστηκε, αυτός πέθανε, αυτή πέθανε. Όλο το Titanic σε λίγες λέξεις. Ναι, σήμερα όλοι συμφωνούμε ότι η ταινία ήταν χάλια, αλλά πίσω στο 1997 οι περισσότεροι άνθρωποι – κυρίως γυναίκες – δάκρυζαν για την μοίρα του Jack και αγόραζαν την μελό μπαλάντα της Celine Dion. Από πού να ξεκινήσουμε. Από την χιλιοειπωμένη ιστορία του φτωχού αγοριού και του πλούσιου κοριτσιού; Από τις γλυκανάλατες ατάκες; Από την ψευτο-καλιφορνέζικη προφορά της Kate Winslet; Από τις χιλιάδες τρύπες του σεναρίου; Από την χωρίς λόγο μεγάλη διάρκεια της; Κάτι σαν το Pearl Harbor δηλαδή. Απλά το ένα αριστούργημα και το άλλο τερατούργημα. Τι δεν καταλαβαίνεις…
Φτάνει για μια ταινία να γίνει κλασική μόνο και μόνο με το hype το οποίο την περιτριγυρίζει; Κι όμως φτάνει. Στις πιο αθώες (λέμε τώρα) εποχές των 90s, όπου το κοινό πίστευε ότι του σερβίραν, οι παραγωγοί του The Blair Witch Project είχαν την φαεινή ιδέα να κάνουν μια τελείως πρόχειρη ταινία τρόμου με κάμερα στο χέρι, την οποία την πλασάραν σαν πραγματική κασέτα κάμερας την οποία ανακαλύψαν. Ωωωω τι πρωτότυπο! Κι όμως είχε ξαναγίνει, και μάλιστα το 1980 με το b-movie thriller Cannibal Holocaust (ψάξτε το, τρελή καλτιά).Η ταινία είναι σε όλα μέτρια. Προσχηματικό σενάριο, κουραστική κινηματογράφηση (άλλο κάμερα στο χέρι, κι άλλο κουνημένα πλάνα επί μιάμιση ώρα), μέτριοι ηθοποιοί, ανύπαρκτο κλείσιμο. Μόνο το κλάμα της πρωταγωνίστριας, με τα κοντινά πλάνα στις μύξες της, μου έχει μείνει στη μνήμη.
Ας μην ήταν κόρη του Coppola και θα σας έλεγα εγώ. Το πολύ πολύ να πήγαινε στο Sundance σε καμιά μεσημεριανή προβολή για χίπστερ. Το Lost in Translation θεωρείται κινηματογραφική ταινία, αλλά πιο πολύ μοιάζει με αλληλουχία φωτογραφιών με πολύ αργή μεταφορά από την μια στην επόμενη. Και πολλή σιωπή. Τα καρέ παραμένουν παγωμένα όχι για δευτερόλεπτα αλλά για λεπτά. Ο διάλογος είναι αραιός και δεν προσφέρει τίποτα στην ροή της ταινίας. Και το χειρότερο από όλα είναι πως η ταινία δεν δίνει κανένα μήνυμα. 102 λεπτά παρακολουθώντας τον Bill Murray και την Scarlett Johansson απλά να τριγυρίζουν είναι πολλά. Στον καιάδα Κοπολλάκι!
Για ένα μέρος της γκέι κοινότητας, πιθανότατα το Brokeback Mountain να θεωρείται το μεγαλύτερο επίτευγμα στη σύγχρονη κινηματογραφική ιστορία. Αλλά βλέποντας το αντικειμενικά ήταν κάτι τετριμμένο. Άλλη μια φορά μια ταινία παρουσιάζει gay θύματα στην οθόνη, ακόμα κι αν αυτό εξυπηρετεί την επισήμανση των καταπιέσεων που κάνουν κόλαση την ζωή για ορισμένους ανθρώπους. Οι ερμηνείες των Heath Ledger και Jake Gyllenhaal ως δύο καουμπόηδων, ερωτευμένων κρυφά, δεν ήταν πάντα και τόσο πειστικές. Παρόλο τον ρεαλισμό τους, σε κάποια σημεία δεν ξέφυγαν από την γραφικότητα απεικόνισης gay χαρακτήρων. Ο Ang Lee έκανε καλή δουλειά στην προσαρμογή της σύντομης ιστορίας της Annie Proulx, αλλά η ταινία δεν ήταν και τόσο συνταραχτική όσο η φήμη της. Στην ουσία πρόκειται για μια απλή ιστορία κυνηγημένου κρυφού έρωτα, με γουέστερν φόντο, που αν είχε straight χαρακτήρες θα μπορούσε να παιχτεί κι ένα μεσημέρι στον ANT1.
Ναι, είναι όμορφο – ε και; Βλέπω αν είναι και την Pocahontas ή το Dances With Wolves, για να ρουφήξω ομορφιά (Που δεν θέλω και τόσο να τα δω, για να πω την αλήθεια). Γιατί λοιπόν ο James Cameron αποφάσισε να χτίσει το έπος του επάνω στα σενάρια των παραπάνω; Κανείς δεν αρνείται ότι τα πλάνα και η διεύθυνση φωτογραφίας είναι υπέροχα, αλλά η ταινία δεν έχει κάτι πρωτότυπο από άποψη storyline. Χρωματιστοί εξωγήινοι και οικολογία για πρωτάρηδες. Δες ένα ντοκιμαντέρ για την άγρια ζωή της Αφρικής καλύτερα. Πολύ χρήμα και τεχνολογία για κάτι που βασίζεται μόνο στην εικόνα.
Η δεύτερη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών. Το Jurassic World υποσχέθηκε την μεγαλύτερη μάχη δεινοσαύρων όλων των εποχών. Αλλά τελικά ήταν αυτό και μόνο αυτό. Ο Chris Pratt και η Bryce Dallas Howard είναι πολύ πομπώδεις στο παίξιμό τους στα όρια της γραφικότητας. Όμως το μεγαλύτερο ελάττωμα της ταινίας είναι το γιατί εξακολουθούν οι πρωταγωνιστές να πιστεύουν ότι η κλωνοποίηση των δεινοσαύρων είναι μια καλή ιδέα; Οι άνθρωποι πεθαίνουν. Πολλοί άνθρωποι. Ολόκληρη η ταινία αποφασίζει ότι η λογική είναι λιγότερο σημαντική από την τοποθέτηση προϊόντων και ενώ οι σκηνές με τους δεινόσαυρούς είναι όντως φοβερές, δεν καταφέρνουν τελικά να σώσουν την ταινία από την μετριότητα.
Ω! Οι ταινίες με πριγκίπισσες της Disney, τι τέλεια! Ή αλλιώς ένα μάτσο απαίσιων γυναικών. Ναι, είναι όμορφες, αλλά είναι όλες τόσο χαζές και τελείως άχρηστες στο να φροντίσουν τον εαυτό τους. Όλες τους πρέπει κάποιος να τις σώσει! Η Belle ήταν θύμα του συνδρόμου της Στοκχόλμης, η Σταχτοπούτα πίστευε ότι η αληθινή αγάπη επιτυγχάνεται με το χορό με έναν άντρα (μία φορά), για να μην μιλήσω για τις λοιπές καημένες πριγκιπέσσες. Ενώ οι ταινίες είναι διασκεδαστικές και κυρίως φιλικές προς τα παιδιά, οι χαρακτήρες δίνουν μια μονοδιάστατη και συνήθως υποτιμητική εικόνα για τον ρόλο της γυναίκας. Και μην μου πείτε για τα παραμύθια πάνω στα οποία βασίστηκαν. Αυτά γραφτήκαν 200 χρόνια πριν, τότε που είχαν τις γυναίκες στους στάβλους μαζί με τα ζώα!